Przypadek rozdaje karty - Wielki Chocz

 W ostatnim roku dość często przejeżdżaliśmy w pobliżu Gór Choczańskich, spoglądając na skalistego Wielkiego Chocza. Oczywiście, z myślą "trzeba na niego wejść" ale bez konkretyzowania planów. Aż los sam za nas zadecydował ....🃏🃏🃏

Nieprzewidziana zmiana planów 

Trzeci dzień w Tatrach jak każe tradycja 😂 (i zdrowy rozsądek) powinien być zdecydowanie mniej wyczerpujący od poprzednich. Nie było pobudki bladym świtem i przy śniadaniu zostałam poinformowana, że jedziemy tak jak wczoraj przez granicę w Chochołowie. W GPS mam wpisać Przełęcz Huciańską, która jest granicą Tatr Zachodnich. Z niej właśnie króciutkim, łatwiutkim szlakiem wyjdziemy sobie na Siwy Wierch (nawiasem mówiąc ani on taki krótki, ani łatwy, ale wtedy nie dane mi się było przekonać o tym) W każdym bądź razie w plecaku wylądowała jedna kanapka, butelka z wodą i jakiś batonik niezjedzony dnia poprzedniego. Jadąc w kierunku Zuberca doskonale znaną nam z poprzednich dni drogą, zostaliśmy niedaleko celu w Orawicy zatrzymani przez słowacką policie. Okazało się, że droga jest zamknięta bo mają tam jakieś ??? tu brakło znajomości słowackiego. Ale, oczywiście jest objazd. Tak, wystarczy wrócić się do Trsteny  i stamtąd na Zuberzec jechać. Pojechaliśmy. Dzięki temu udało mi się dobrze pooglądać zabytkową wieś Podbiel (nawet dwa razy), bo okazało się, że tam też droga jest zamknięta. W miejscowości Orawski Biały Potok słowacka policja niezmiernie uprzejmie, ale stanowczo nakazała nam zawrócić, wyrażając jeszcze zdziwienie, że nie przeczytaliśmy informacji o zamknięciu drogi, gdzieś tam wiszącej w Podbielu, zapewne na jakimś słupie...No, nie wiem jak mogliśmy jadąc samochodem nie czytać wszystkich słowackich ogłoszeń nasłupnych 😂😂😂

Andrzej na mapach, ja na GPS zaczęliśmy szukać jakieś alternatywy. Godzina zrobiła się już 10 z minutami więc jakiekolwiek ambitniejsze i dalsze odległościowo plany automatycznie brały w łeb. No ale nie można stracić dnia i pięknej pogody. Wyszło nam, że najbliżej jest Wielki Chocz a najkrótszy szlak na niego prowadzi z Wyżnego Kubina, od którego dzieliło nas jakieś 45 minut jazdy. 

Wyżny Kubin 

Wyżny Kubin to niewielka wieś na Orawie. Bardzo charakterystyczne są dwie majestatyczne skały wapienne wznoszące się nad osadą od strony północnej. 

Wyżny Kubin i wznoszące się nad nim Tupa Skala i Ostra Skala 

Szlak zaczyna się nieopodal, stojącego na wzgórku kościoła. Pod kościołem jest też niewielki parking na którym zostawiamy samochód. Godzina, jak na wyjście w góry jest zdecydowanie późna, dlatego bez ociągania się, robienia zdjęć tabliczek, pomnika, kościoła ( XV w. !!!) bez zastanawiania się ile przewyższenia nas czeka ruszamy w drogę. Mięśnie po dwóch intensywnych dniach  w górach, lekko protestują, więc tempo nie jest zbyt szybkie, tym bardziej, że od razu szlak się wznosi. Na początku łagodnie, drogą szutrową, pośród łąk. 

Początek szlaku ...W oddali droga, która nas tutaj przywiodła 😉

W bagnistym rowie, znajdującym się tuż obok ogrodzenia pod prądem, rosną sobie storczyki. Nie jeden czy dwa ale cała grządka storczykowa z różnymi gatunkami. Miejsce wyjątkowo wilgotne i nasłonecznione. Andrzej robiąc zdjęcia (obok tego nie można było po prostu przejść) przez parę minut czuł się jak w saunie. 

Gółka długoostrogowa - w Polsce gatunek objęty ścisłą ochroną gatunkową. Oznaczanie storczyków nie jest proste, gdyż tworzą pomiędzy sobą mieszańce. Więc pomyłki szczególnie w przypadku gółek, kukułek i podobnych niewykluczone 😉

Kruszczyk błotny - to rzadki storczyk, umieszczony na czerwonej liście roślin zagrożonych wymarciem. Tutaj rosły piękne okazy. Dzień wcześniej w Dolinie Rohackiej widzieliśmy kruszczyki rdzawoczerone, a tutaj błotne. 

Mimo iż, storczyki kusiły urodą to jednak żar lejący się z nieba skłonił nas do szukania cienia. Choć w początkowym odcinku szlaku jest go niewiele. Szlak jest średnio oznakowany. Zdarzały się miejsca problemowe, z rozgałęzieniem dróg, bez właściwego oznakowania. Nie dało się iść szybko. Co chwilę jakiś okaz ze świata roślin przykuwał naszą uwagę. 

Kozłek bzowy - występuje w górskich ziołoroślach. Kuzyn kozłka lekarskiego (waleriany) 

Starzec cienisty - ta roślina pochłonęła mnóstwo mojego czasu. Jest bardzo dużo gatunków starców. Kilka znam dobrze, a ten nijak mi nie pasował. Szukałam, porównywałam je, jeśli się zgadzały kwiaty to liście nie i na odwrót...W końcu bingo. Niezwykle rzadki, wpisany do Czerwonej Księgi Karpat. W Polsce rósł na jednym stanowisku w Tatrach Zachodnich, ale warunki jakie tam panowały zagrażały jego istnieniu i został przeniesiony do Instytutu Ochrony Przyrody w Zakopanem. Jeśli chcemy go zobaczyć w naturze to właśnie w Górach Choczańskich lub na Wielkiej Fatrze. 

Starzec cienisty w całej okazałości 

Po wyjściu dużą łąkę, naszym oczom ukazuje się skalisty szczyt Wielkiego Chocza. Jak na dzień regeneracyjny strasznie daleko i strasznie wysoko. Jest upalnie. Widać chmury, z których coś może być ...Przez głowę przemyka ostatnia rozsądna myśl, czy aby na pewno dam radę ...W sumie, to przecież zawsze można wrócić (ha, ha ha wrócić, kiedy nie wiadomo co tam za zakrętem ) Jakiekolwiek wracanie jest gorsze niż najmozolniejsze podejście pod górę, bo zawsze zostaje niedosyt i wrażenie, że coś mnie ominęło. Ale przez uparte próby dojechania do Zuberca, mamy czas mocno późny. Za chwilę południe. To nie jest pora na wychodzenie w góry ...

 

Daleko, daleko za moimi plecami Wielki Chocz 1608 m.n.p.n. 

Widoki już są fantastyczne. Na ostatnim planie po lewej Wielki Rozsutec , szczyt należący do Małej Fatry  

Perłowiec malinowiec  - to już udowodnione, motyle pozują Andrzejowi do zdjęcia 😉

 

Ten perłowiec siedzi na chabrze łąkowym 

 A tutaj chaber alpejski - w Polsce występuje tylko w Tatrach i Pieninach 

1032 m w górę czyli szlak na Wielkiego Chocza 

Po około 2,5 km doszliśmy do miejsca gdzie zaczyna się las, stoi tabliczka informacyjna o szlaku i czasie przejścia i gdzie szlak po prostu staje dęba. Od tego momentu idziemy prawie cały czas do góry, stromym podejściem aż po wierzchołek Chocza. Trochę wysokości już zrobiliśmy, ale ciągle przed nami jeszcze ok. 1000 w górę. 

Zasadne - od tego miejsca już nie będzie lekko 😐

Zachęcona tą tabliczką, oczami wyobraźni już widziałam po drodze mnóstwo rzadkich i chronionych roślin ....Niestety szlak prowadzi przez stary bukowo- świerkowy las i o tej porze roku niewiele tu kwitnących roślin. To chyba jeden z najbardziej monotonnych szlaków jakim szłam. Do Strednej Polany przez około dwie godziny po prostu idzie się pod górę, żadnych widoków... za to stromo jak cholera i miejscami trzeba uważać. Nie chciałabym tamtędy schodzić po zmroku, albo po deszczu .

To jest ten moment, kiedy włącza się tryb automatyczny 😀

Zmęczenie z dwóch poprzednich dni plus to wyczerpujące podejście ... Po prostu idziesz do celu. Kiedyś dojdziesz 😏

Jedyne urozmaicenie przy szlaku- niesamowite, stare, powykręcane drzewa 

Drapać - polana na której rozgałęziają się szlaki. I jest kawałek płaskiej powierzchni 😉

My po krótkiej kanapkowej przerwie postanawiamy kontynuować wędrówkę szlakiem zielonym. Dłuższym ale prowadzącym przez widokową Stredną Polanę. Tutaj na tej polanie spotkaliśmy pierwszych turystów na tym szlaku.

Zielony szlak to nie była najlepsza decyzja. Chyba niewiele osób go wybiera, bo wygląda na nieuczęszczany. Momentami mieliśmy wątpliwości, czy jeszcze jesteśmy na szlaku. mocno zarośnięty, z wiatrołomami ..zdecydowanie nie polecamy. Jedynym plusem były spore ilości pysznych poziomek. 

Doszliśmy do Strednej Polany. 

Wreszcie zmiana wystroju 😉 Duża polana z bacówką gdzie można zakupić produkty z owczego mleka. Nie próbowaliśmy, bo jednak presja czasu była silna i na dodatek na niebie pojawiły się groźnie wyglądające chmury. Ale pojawiły się również pierwsze tego dnia piękne panoramy  (i całkiem sporo ludzi nie wiadomo skąd, bo "naszym" szlakiem nikt nie szedł a dlaczego nikt to dotarło do nas nieco później. Na dzień "regeneracyjny", wybraliśmy najcięższy szlak 😂) 

Trochę zamglony Wielki Rozsutec na ostatnim planie 

 Powyżej Pośredniej Polany szlak oczywiście nadal pnie się do góry , ale wygląda inaczej. Piętro świerczyny czyli polski górny regiel pozwala na podziwianie odsłaniających się gdzie, nie gdzie widoków. 

Kiedy dociera do Ciebie, że do szczytu jeszcze godzina drogi i 350 m przewyższenia 😉

Tutaj doskonale widać dlaczego Słowacja to taki piękny kraj ...Wielki Chocz góry otaczają z każdej strony 😍

Zaczynają się przy szlaku pojawiać wapienne skały i roślinność związana z takim środowiskiem. Klimaty znane z Pienin.  I w tym momencie przestaje się liczyć zmęczenie. Bo jesteśmy w botanicznym raju 😍

Goździk lśniący - endemit karpacki, objęty ścisłą ochroną gatunkową, wpisany do Czerwonej Księgi Karpat Polskich jako gatunek wymarły. Na Słowacji rośnie tylko na obszarach chronionych: na Wielkiej i Małej Fatrze, Tatrach Niskich, Górach Choczańskich i w Paśmie Siwego Wierchu. 

Orlik pospolity- taki wyjątkowo dorodny rósł sobie pośrodku ścieżki. 

I dziwić się, że z odcinka szlaku przewidzianego na godzinę, nam się robi dwie 😉 a to dopiero początek nie tylko roślinnych cudowności 😍😍😍

Im wyżej tym trudniej oderwać oczy od widoków ...

Nadal cały czas idziemy pod górę. Jest trochę skaliście, ale wierzchołka Wielkiego Chocza wciąż nie widać. Zmęczenie daje o sobie znać. Chyba zdecydowanie idę, coraz wolniej. Jakiś oszukany ten dzień regeneracyjny 😐

Pierwszy spotkany rojownik włochaty - roślina przystosowana do życia w suchych środowiskach. Sukulent. 

Skalnica gronkowa na wapiennej skale. Często sadzona w domowych skalnikach ale naprawdę cudnie wygląda w swoim naturalnym środowisku. 

Kolejny endemit Karpat Zachodnich- Goździk postrzępiony 

Bogactwo świata roślin jest tutaj niesamowite. Już sobie wyobrażam co tutaj musi kwitnąć późną wiosną (może uda się sprawdzić w przyszłym roku 😉) W trawie dumnie stoi widoczny z daleka kruszczyk rdzawoczerwony. 

Kruszczyk rdzawoczerwony 

Oset siny - rośnie tylko na podłożu wapiennym w górach. W Polsce znajdziemy go w Pieninach i Tatrach. 

Kwiatostan ostu sinego i amatorki świeżego nektaru 😍

Już miałam ochotę pomarudzić, jak dzieci obok .."daleko jeszcze... A tu zupełnie niespodziewanie, po kolejnym jakimś zakosie wśród kosodrzewiny pojawiła się otwarta przestrzeń i charakterystyczny "grzybek" oznaczający na Słowacji szczyt 

Wielki Chocz 

Wreszcie....po 1100 metrach przewyższenia ...po kilkukrotnej utracie nadziei, że go dzisiaj ujrzę...po kilku bardzo niecenzuralnych słowach wypowiedzianych w myślach na temat "dnia regeneracyjnego" JEST!!! 

Moj Ci on😍😁...Wielki Chocz 1608 m. 

Jak widać radość jest ogólna 😁😉

Andrzej jako twardziel absolutnie nie dawał tego po sobie poznać, ale jestem pewna, że ten trzeci dzień w górach też odczuwał.  Szczyt, to miejsce gdzie momentalnie w magiczny sposób odzyskuje się (przynajmniej na czas przebywania na nim) wszystkie siły, humor, wigor i zamiast odpoczywać biega się z miejsca na miejsce, żeby WSZYSTKO zobaczyć. Nie inaczej było tym razem 😂

Na pierwszym planie łyszczec rozesłany 

Widoki są niesamowite. Z wszystkich stron otaczają nas góry. Tatry, Niskie Tatry, Mała i Wielka Fatra i oczywiście reszta Choczańskich Wierchów. W dole widać Kotlinę Liptowską i Orawską a także dwa sztuczne jeziora Liptowską Morze i Jezioro Orawskie. Na szczycie jest kilkanaście osób. W tym jedna liczna i bardzo ekspansywna rodzina. Ale robi się zimno, wiatr przynosi pojedyncze krople deszczy z ciemnych chmur, więc szczyt powoli pustoszeje.  Dzięki ludzkiej obecności i uprzejmości mamy nawet jedno wspólne zdjęcie 😉

Na Wielkim Choczu 👍😀

Obowiązkowo wpis do zeszytu. 

 Widok na Tatry i Liptovska Mara- największe sztuczne jezioro na Słowacji

Widok na Wielką Fatrę. Po prawej stronie wybitny postrzępiony szczyt to Wielki Rozsutec.

Kotlina Lptowska 

Wszędzie góry 😍 

Wyżej na Choczu się nie da 😉

 W dole Kotlina Orawska a na horyzoncie ledwo widoczna Babia Góra.

Skalne półeczki, kuszą żeby przejść i pozaglądać czy coś tam ciekawego nie rośnie, ale wystarczy spojrzenie w dół, żeby z tego zamiaru zrezygnować.

Urwiste, wapienne ściany Wielkiego Chocza.

Andrzej z widokiem na Wielką Fatrę. Widać Wielki Krywań na którym byliśmy trochę wcześniej. 

Nieco zmęczony życiem brodawnik tatrzański zwany przez Słowaków pupavec horski. W Polsce występuje tylko w Tatrach.

??? Dżin ??? Ten od spełniania życzeń ??? Sprawdzimy 😮

Najpierw próbował Andrzej. Głaskał dzbanek, wypowiedzieliśmy życzenia (zimne piwo, pieczona kiełbasa i następny szczyt 😂 Chyba jesteśm ludźmi o wyjątkowo mało skomplikowanych potrzebach 😂😂😂 albo to przez tą niewielką ilość kanapek i wody jaką mieliśmy do dyspozycji, bo miało być krótko) 

Ja oczywiście również próbowałam wywabić dżina z dzbanka, jednak nie do końca byłam pewna czy tego chcę, bo pamiętałam "Klechdy sezamowe" Leśmiana, gdzie w jednej z baśni dżin wcale nie był pozytywnie nastawiony do wybawiciela 😂 

Fotografia zdecydowanie lepiej nam wychodzi niż kontakty z istotami nadprzyrodzonymi 😂

Nawet nie zauważyliśmy, kiedy na szczycie zostaliśmy sami. Późna godzina i widoczne smugi deszczu nad niedaleką Małą Fatrą wypłoszyły innych turystów. Nam trudno było rozstać się z tymi widokami. Więc jeszcze sporo czasu tu spędziliśmy. 

Na szczycie Wielkiego Chocza 

Bez wątpienia warto wejść na ten szczyt, żeby zobaczyć jedną z ładniejszych panoram w słowackich górach.

Miejscówka z widokiem na majaczące w oddali Tatry. 

Przekwitnięta driakiew wygląda jak egzotyczny kwiat. 

Jeszcze ostatnie spojrzenia na wierzchołek i trzeba wracać. Zrobiło się zimno. 

 Wielki Chocz nas urzekł ...Wrócimy tu na pewno 💗

Na koniec Andrzej znajduje dziwną roślinę. Trochę jak macierzanka, ale ponieważ kwiatki są przekwitnięte to kolor nie macierzankowy. Liście jak u macierzanki. Zrywam jeden listek i rozcieram w palcach. Słodki zapach upewnia mnie, że to jednak jakiś gatunek macierzanki. Teraz po przeszukaniu kilku atlasów przyrody i tym podobnych mogę stwierdzić, że to prawdopodobnie macierzanka nadobna  występująca głownie na Słowacji na podłożu wapiennym, ewentualnie macierzanka karpacka 

Macierzanka nadobna / albo karpacka po przekwitnięciu 

Czerwony szlak (zimna cesta) 

Schodzimy ze szczytu. Tym razem wybieramy szlak czerwony oznaczony jako zimna cesta (droga zimowa). Chcemy zobaczyć jak wygląda ten zimowy szlak, a po za tym widzieliśmy polanę Pośrednią więc możemy wrócić inna drogą. Już od początku czerwony szlak podoba się nam dużo bardziej. Więcej skał, bardziej dziki i mnóstwo ciekawych roślin tuż przy szlaku . 

 Szlak czerwony 

Driakiew - ale jaki gatunek nie wiem. Wysoka na około metr. Kolor kremowo- różowy. 

To nic, że zrobiło się późno, a po ostatniej kanapce nie zostało nawet wspomnienie. Nie możemy oprzeć się bogactwu tutejszej przyrody. Co chwilę coś nas zatrzymuje. 

Rusałka drzewoszek - od rusałki pokrzywnika odróżniają go białe księżycowate plami na wierzchołkach przednich skrzydeł. 

Mamy tutaj też niespodziankę. Kilka metrów łańcucha na zejściu. Łańcuch wsi (bardzo wisi 😉) przy ostrzejszym zejściu po skałach. Przy suchej pogodzie, w zasadzie jest niepotrzebny. Natomiast jeśli szlak byłby mokry, lub pokryty lodem (dlatego jest to droga zimowa, bo ma zabezpieczenia) łańcuchy w tym miejscu mogą się bardzo przydać 

Łańcuchy przy czerwonym szlaku na Wielkiego Chocza.

Po wczorajszych łańcuchach na Skrzyniarkach czy Pachole (Przeczytasz o tym tutaj) te tutaj nie robią żadnego wrażenia. Są po prostu udogodnieniem. 

A może by powtórzyć ten szlak zimą ??? 

Pomiędzy skałami, co krok wystają główki rojowników. Ale jeden jest niesamowity. OGROMNY. 

Moja dłoń dla porównania 

Oczywiście rojownik włochaty miał całą sesję zdjęciową, ale należy mu się to, bo to roślina monokarpiczna czyli taka, która tylko raz zakwita w ciągu swojego cyklu rozwojowego. Przygotowuje się do tego długo, a po rozsianiu zamiera. 

Dochodzimy do malutkiej polanki Drapać i stąd idziemy już znaną nam drogą (długą i stromą) jeszcze około 5 km do Kubina Wyżnego. Teraz już wyraźnie zmęczenie daje o sobie znać, a może monotonia ścieżki...przechodzę na tak zwane automatyczne poruszanie się przed siebie. Ale nie można całkowicie się zdekoncentrować, bo są tu miejsca wymagające trochę ostrożności. Wąskie przejścia nad stromym zboczem, skalne progi ... Trafia się nam po drodze jeszcze dość skromna lilia złotogłów, rosnąca w nietypowym miejscu, bo stary bukowy las to nie jest to co lilie lubią. 

Lilia złotogłów 

I krzaczek wawrzynka wilczełyko. Wiosną pokrywa się jako jeden z pierwszych pachnącymi różowymi kwiatkami, a późnym latem przyciąga wzrok czerwonymi owocami (trujące !!!) 

Wawrzynek wilczełyko - w medycynie ludowej bywał stosowany do wykonywania okładów na podrażnienia i wykwity skórne. 

Zainteresowały mnie małe, białe kwiatuszki na rozgałęzionej łodydze. Tak na wszelki wypadek Andrzej pstryknął fotkę. 

I trafione. To pajęcznica gałęzista. Częsta na niżu, natomiast rzadko występująca w górach. (w Polsce kilka stanowisk w górach) 

Kolejna rośliną pstryknięta intuicyjnie.(Ostatkiem sił dlatego nieostre zdjęcie 😉) Ale byłam przekonana, że warto. To przenęt purpurowy - roślina nie za często spotykana.  W Polsce tylko w południowej części kraju. Jest gatunkiem wskaźnikowym starych lasów.

Oman wąskolistny- roślina wpisana do Czerwonej Księgi Karpat Polskich 

 Mimo tych roślinnych ciekawostek  z prawdziwą ulgą witamy tabliczkę Zasadne. To koniec morderczego schodzenia w dół. Jeszcze kawałek przez łąki i będziemy w Wyżnym Kubinie. 

No to Wielkiego Chocza możemy już odhaczyć na liście "zobaczyć"😉

Słońce będąc już nisko nad horyzontem oświetla wszystko miękkimi, złocistymi promieniami. Złota Godzina ..😍

Jeszcze tylko godzina jazdy samochodem  i będzie można wyciągnąć się na łóżeczku, które po trzech dniach ostrej wyrypy w górach przyciąga mocniej niż magnes. Tylko najpierw JEŚĆ !!! nie pamiętam kiedy byłam ostatnio taka głodna 😀 

No a jutro jest dzień czwarty 😉